Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc: 'Nói lãnh đạo giỏi nên tỉnh giàu là chưa đủ'

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc: 'Nói lãnh đạo giỏi nên tỉnh giàu là chưa đủ'

Nguồn: Tiền Phong

Quốc hội hiện đang thảo luận về nhiều nội dung quan trọng liên quan đến dự thảo Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã có những chia sẻ về vai trò điều tiết ngân sách giữa Trung ương và địa phương, đặc biệt trong bối cảnh đầu tư hạ tầng.

Vai trò điều tiết ngân sách và đầu tư hạ tầng

Phó Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư vào hạ tầng, bao gồm đường cao tốc và các công trình kết nối liên vùng. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn. Các tỉnh nghèo như Hà Giang, Lào Cai, Sơn La, Gia Lai và Kon Tum thường gặp khó khăn trong việc đầu tư vào các dự án lớn.

Do đó, vai trò điều tiết của Trung ương trở nên thiết yếu để hỗ trợ và tạo điều kiện cho các địa phương phát triển.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nêu quan điểm:

"Ai cũng nói tôi thu được thì tôi tiêu, nhưng như vậy ai sẽ ở những tỉnh nghèo lo giữ biên giới, ai lo cho dân vùng khó khăn? Thậm chí, ông nói ông làm giỏi, vậy thử đưa ông về điều hành ở các tỉnh khó khăn xem có giỏi hơn không?"

Sự cân bằng giữa các địa phương

Trong khi đó, các địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng và Đà Nẵng có nguồn thu lớn từ đất đai và thường vượt dự toán ngân sách. Tuy nhiên, những địa phương này cũng đã nhận được sự đầu tư lớn từ Trung ương trong nhiều giai đoạn.

Vì vậy, việc điều tiết ngân sách từ các địa phương có nguồn thu lớn để hỗ trợ các vùng khó khăn là cần thiết, nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa và cân bằng.

Về sự can thiệp của Trung ương vào chi tiêu địa phương

Luật Ngân sách Nhà nước quy định rõ ràng rằng ngân sách địa phương do Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp tỉnh quyết định. Trung ương không can thiệp vào từng khoản chi cụ thể. Tuy nhiên, việc chi tiêu phải tuân thủ các định mức, tiêu chuẩn và chế độ chung do Nhà nước ban hành.

Chính quyền địa phương có quyền tự quyết định về các công trình và mức chi, nhưng phải tuân thủ quy trình và quy định chung.

Ngân sách Nhà nước được phân bổ minh bạch từ đầu năm và được Quốc hội phê duyệt ở cấp bộ, ngành hoặc địa phương. Chỉ khi có những điều chỉnh lớn, như tăng tỷ lệ chi cho một lĩnh vực quan trọng, thì mới cần trình lại Quốc hội.

Nguồn thu từ đất và điều tiết ngân sách

Dư luận và các đại biểu Quốc hội gần đây đặc biệt quan tâm đến nguồn thu từ đất tại các đô thị lớn như Hà Nội và TPHCM.

Hiện nay, TPHCM được giữ lại 100% tiền sử dụng đất, nhưng có thể sẽ có điều chỉnh trong tương lai. Điều này phù hợp với nghị quyết của Trung ương, coi tiền sử dụng đất là nguồn thu quốc gia. Các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng là nơi tập trung nguồn thu này, nhưng cũng đã được đầu tư đáng kể.

Chính phủ cần có nguồn lực để đầu tư vào các công trình trọng điểm quốc gia như sân bay Long Thành, đường sắt cao tốc Bắc – Nam, cảng biển, cũng như hỗ trợ các địa phương không có nguồn thu từ đất như Lai Châu và Hà Giang. Nếu không có sự điều tiết, Chính phủ sẽ phải vay vốn. Việc sử dụng hiệu quả ngân sách và điều hành kinh tế vĩ mô tốt là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển toàn diện và công bằng giữa các vùng miền.

Đánh giá về vai trò của lãnh đạo địa phương

Phó Thủ tướng cho rằng, việc đánh giá sự giàu có của một tỉnh chỉ dựa trên năng lực của lãnh đạo là chưa đủ. Ông đặt câu hỏi: "Nói lãnh đạo giỏi nên tỉnh giàu là chưa đủ. Hãy thử đưa một lãnh đạo từ TPHCM lên làm Chủ tịch tỉnh như Bắc Kạn xem có làm tốt hơn không?".

Phát triển kinh tế và điều hành ngân sách cần phải gắn liền với thực tiễn, đặc thù và nguồn lực của từng địa phương, chứ không chỉ dựa vào yếu tố con người.

Về dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Phó Thủ tướng cho biết, hiện tại dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam chưa được thảo luận cụ thể, do đó ông chưa có ý kiến chính thức. Ông sẽ có phát biểu rõ ràng hơn khi dự án được đưa vào thảo luận chính thức.

Xin chân thành cảm ơn Phó Thủ tướng!