Lập Trung tâm tài chính quốc tế để Việt Nam bứt phá

Lập Trung tâm tài chính quốc tế: Đòn bẩy cho sự bứt phá của Việt Nam

Bài 1: Mở lối thu hút dòng vốn mới

Bước tiến chiến lược của thị trường vốn

Mục tiêu đầy tham vọng đặt ra cho Việt Nam là trở thành trung tâm tài chính hàng đầu khu vực vào năm 2045. Việc hiện thực hóa tầm nhìn này sẽ thu hút nguồn vốn đầu tư lớn, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế. Việt Nam kỳ vọng có thể cạnh tranh với các trung tâm tài chính lớn trong khu vực như Singapore, Hồng Kông và Thượng Hải.

Khu vực trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, bao gồm đôi bờ sông Sài Gòn (Quận 1) và Khu đô thị mới Thủ Thiêm, sẽ là địa điểm trọng điểm để phát triển Trung tâm tài chính quốc tế.

Những ưu đãi vượt trội và cơ chế thông thoáng

Dự thảo đề cương về việc thành lập và hoạt động của Trung tâm tài chính tại Việt Nam bao gồm nhiều quy định mới về phòng, chống rửa tiền, đặc biệt liên quan đến tài sản mã hóa.

Một trong những điểm nổi bật là việc các thành viên của Trung tâm tài chính được tự do chuyển các khoản đầu tư và thu nhập hợp pháp bằng ngoại tệ ra khỏi lãnh thổ Việt Nam sau 5 năm hoạt động, với điều kiện đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Thủ tục thành lập và quản lý hoạt động của các tổ chức tín dụng nước ngoài cũng được đơn giản hóa tối đa, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức này hoạt động và cung cấp dịch vụ trong Trung tâm tài chính.

Các đơn vị này cũng được phép sử dụng hệ thống máy tính đặt tại nước ngoài cho các hoạt động kinh doanh. Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính sẽ ban hành các tiêu chí lựa chọn tổ chức tín dụng trong và ngoài nước có uy tín.

Đặc biệt, các ngân hàng và tổ chức tín dụng có trụ sở tại Trung tâm tài chính sẽ không bị áp dụng hạn chế về tỷ lệ sở hữu nước ngoài hoặc các điều kiện đầu tư nước ngoài đối với việc cung cấp dịch vụ trong Trung tâm tài chính hoặc dịch vụ xuyên biên giới.

Thúc đẩy Fintech và tài chính xanh

Để đảm bảo hiệu quả hoạt động, Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính sẽ có thẩm quyền cấp phép, quản lý, đánh giá và quản trị rủi ro đối với các thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ tài chính (fintech), bao gồm cả sàn giao dịch tài sản mã hoá và tiền mã hoá. Thời hạn thử nghiệm tối đa là 3 năm, có thể gia hạn một lần không quá 3 năm.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực fintech sẽ được hưởng các cơ chế, chính sách ưu đãi tương tự như các tổ chức hoạt động tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, hoặc thậm chí cao hơn, theo quy định của Chính phủ.

Các đơn vị này cũng sẽ nhận được hỗ trợ không hoàn lại từ ngân sách địa phương để phát triển dự án, bao gồm các chi phí như tổ chức hoạt động, thuê chuyên gia, chi phí lao động trực tiếp, dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp, sử dụng cơ sở vật chất và ươm tạo.

Ngoài ra, các doanh nghiệp nước ngoài được phép nghiên cứu và xây dựng sàn giao dịch riêng để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo và hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong Trung tâm tài chính.

Để phát triển thị trường vốn, các hoạt động tài chính xanh (mua bán tín chỉ carbon, tài trợ vốn cho các dự án xanh...) sẽ được hưởng ưu đãi tương tự như các lĩnh vực thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư.

Các ngân hàng nước ngoài thành lập chi nhánh hoặc chuyển trụ sở, văn phòng đại diện đến Trung tâm tài chính Việt Nam cũng sẽ được hưởng các ưu đãi tương tự.

Minh bạch và linh hoạt trong hoạt động

Để khuyến khích sự minh bạch, các chủ thể trong Trung tâm tài chính có thể tự do lựa chọn áp dụng chuẩn mực quốc tế về kế toán, tài chính và báo cáo tài chính. Nếu đã tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, họ sẽ không cần phải tuân thủ các quy định trong nước.

Một điểm mới quan trọng là các thành viên trong Trung tâm tài chính có thể thành lập doanh nghiệp cho các mục đích đặc thù để huy động vốn cho các hoạt động đầu tư và kinh doanh. Các thành viên cũng sẽ không phải tuân thủ các quy định về khoản vay nước ngoài, đầu tư trực tiếp và gián tiếp theo quy định về quản lý ngoại hối.

Chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân cũng là một điểm hấp dẫn. Cán bộ quản lý, nhà khoa học và chuyên gia có trình độ chuyên môn cao có thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại Trung tâm tài chính sẽ được miễn thuế.

Các đối tượng khác có thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại các cơ quan quản lý Trung tâm tài chính và các thành viên Trung tâm tài chính sẽ được miễn thuế đến hết năm 2035 và giảm 50% số thuế phải nộp trong các năm tiếp theo.

Ưu đãi thuế hấp dẫn

Các dự án đầu tư thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển của Trung tâm tài chính sẽ được hưởng thuế suất 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án, đồng thời được miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Đối với các dự án đầu tư khác, bao gồm cả thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, mức thuế suất áp dụng là 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Theo đề xuất của Sở Tài chính TP.HCM, Trung tâm tài chính sẽ có tổng diện tích khoảng 687 ha, bao gồm các phân khu tại Quận 1 và Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Các khoản thu nhập từ dự án đầu tư của các doanh nghiệp, tập đoàn thuộc danh sách 500 doanh nghiệp, tập đoàn lớn nhất thế giới theo xếp hạng của Tạp chí Forbes của năm trước thời điểm cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và của các tổ chức tín dụng, công ty tài chính, quỹ đầu tư 100% vốn nước ngoài được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp thêm 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo.

Trường hợp nhà đầu tư có dự án đầu tư đáp ứng nhiều điều kiện ưu đãi thuế khác nhau, nhà đầu tư có thể lựa chọn áp dụng mức ưu đãi có lợi nhất.

Hỗ trợ đào tạo và thu hút nhân lực

Dự thảo cũng đề xuất hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước cho chi phí đào tạo nghề cho các dự án đầu tư mới và mở rộng trong Trung tâm tài chính trong 2 năm đầu kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Việc hỗ trợ sẽ được thực hiện thông qua các cơ sở dạy nghề do nhà đầu tư lựa chọn.

Ngân sách Nhà nước cũng sẽ hỗ trợ chi phí đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học trở lên trong 4 năm. Việc đào tạo sẽ được thực hiện thông qua các cơ sở đào tạo do Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính lựa chọn.

Ủy ban quản lý, điều hành Trung tâm tài chính sẽ xác định nhu cầu, đối tượng lao động cần thu hút, chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực và quyết định mức hỗ trợ chi phí đào tạo.

Dự thảo cũng quy định nhiều chính sách hấp dẫn khác dành cho các nhà đầu tư chiến lược, chính sách về đất đai, thủ tục xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy và cơ chế "một cửa" trong xử lý thủ tục hải quan.

Định hướng phát triển và tầm nhìn tương lai

Song song với việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, các mô hình phát triển đột phá và hiện đại cũng đang được triển khai tại TP.HCM và Đà Nẵng. Các trung tâm này sẽ là điểm tựa quan trọng để huy động nguồn vốn cho các dự án kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển công nghệ cao trong các lĩnh vực then chốt như điện tử, AI, hydrogen và công nghệ tài chính.

Cơ sở hạ tầng hiện đại, bao gồm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và hệ thống đường sắt đô thị, sẽ tiếp tục được đầu tư mạnh mẽ để nâng tầm phát triển kinh tế đất nước.

Cần có "lối đi riêng"

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra sự khác biệt và cơ chế đặc biệt để thu hút nguồn vốn, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững. Mục tiêu là đảm bảo lợi ích cho cả nhà đầu tư và quốc gia.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đánh giá kỹ lưỡng các tác động, thách thức và rủi ro, đồng thời đề xuất chiến lược xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế với "lối đi riêng", phát huy tối đa lợi thế so sánh.

Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế hướng đến mục tiêu thu hút nguồn lực, phục vụ phát triển bền vững dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thực hiện 3 đột phá chiến lược, phát triển xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống và mới, đồng thời hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.