5 hộ dân đặc biệt khó khăn ở Cao Bằng mong ước có mái nhà kiên cố

Huyện Hòa An nằm bao quanh thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng. Huyện có 15 đơn vị hành chính cấp xã (1 thị trấn và 14 xã), trong đó, có 11 xã với 84 xóm thuộc vùng đặc biệt khó khăn. Dân số ở đây là 58.571 người. Tổng số hộ nghèo trên địa bàn huyện là 1.039 hộ, tỷ lệ 7,44%; hộ cận nghèo 1.418 hộ, tỷ lệ 10,15%.

Khi đến thăm từng ngôi nhà ở địa bàn Hòa An, chúng tôi nhận ra điểm chung dễ thấy của các hộ đặc biệt khó khăn là, nhà cửa xập xệ, dột nát, mối mọt, hư hỏng nặng, xung quanh toang hoác, che chắn tạm bằng phên cũ, bạt rách, chỉ chờ sập... Các gia đình đều có người ốm đau, bệnh tật nên khó khăn chồng chất.

Vì thiếu đất sản xuất nên dù cho cố gắng bao nhiêu, bà con phụ thuộc vào nông nghiệp truyền thống vẫn cứ thiếu ăn, thiếu mặc.

Căn lều tạm, nơi cả gia đình anh Vương Văn Săng (SN 1983), ở xóm Cao Sơn, xã Dân Chủ, huyện Hoà An trú ngụ nhiều năm nay (Ảnh: CTV).

1. Người phụ nữ khốn khổ ôm trọn nỗi đau mất chồng con

Bà La Thị Mài (SN 1951, sống ở xóm Khau Súng Khuổi Bắc, xã Quang Trung, huyện Hòa An) là một trong những hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Bà Mài còn người con trai thứ 3 sinh năm 1988, nhưng anh này cũng không được tỉnh táo, cả ngày chỉ quanh quẩn ở nhà, gặp người lạ thì sợ sệt, bỏ chạy lên đồi cạnh nhà.

Bà La Thị Mài sống trong lều tạm ở xóm Khau Súng Khuổi Bắc, xã Quang Trung (Ảnh: CTV).

Từ ngày chồng mất, chị Hoàng Thị Ngân (SN 1982, con dâu bà Mài) đơn thân nuôi 5 người con, tá túc trong căn nhà xây gạch vồ, lợp tôn, diện tích 54m². Cuộc sống của mấy mẹ con vô cùng khó khăn, thiếu ăn triền miên, mọi sinh hoạt chủ yếu dựa vào trợ cấp.

Thương con dâu một mình gồng gánh 5 con chẳng đủ ăn, sợ bản thân trở thành gánh nặng, bà Mài nhờ họ hàng, làng xóm dựng lán tạm để ra ở riêng. Căn lều tạm rộng chừng 16m2, mái lợp fibro xi măng, tường quây phên nứa, cột kèo dựng tạm bằng cây, que hết sức đơn sơ, nhiều khi mưa gió không đảm bảo an toàn.

Bản thân bà Mài tuổi cao, không còn minh mẫn, sức khỏe yếu, hưởng trợ cấp khuyết tật thần kinh nhưng hàng ngày vẫn vào rừng kiếm các loại rau, củ, quả mang đi bán lấy tiền đong gạo.

Mỗi sáng, bà lão lại lê từng bước nặng nhọc mang từng mớ rau, củ vượt quãng đường đồi núi 3km đến chợ ở trung tâm thành phố Cao Bằng bán để kiếm 1-2kg gạo và muối, mỡ để dùng qua ngày.

Ở đây, ai cũng xót xa trước tình cảnh, mẹ đã “gần đất xa trời” vẫn ngày ngày gắng gượng chạy chợ, chăm nuôi người con trai không được tỉnh táo, không có công ăn việc làm.

Bên trong căn lều mà mẹ con bà Mài sinh sống (Ảnh: CTV).

2. “Ước mơ có một mái nhà mới là rất xa vời”

Giữa ngôi làng nhỏ vùng cao xóm Bình Long, có một căn nhà gỗ cũ kỹ, xập xệ nằm nép mình dưới bóng cây già. Đó là ngôi nhà của ông Bế Ích Thuận (SN 1964, ở xóm Bình Long, xã Hồng Việt, huyện Hòa An).

Căn nhà ấy được xây dựng từ trước những năm 1930, do ông bà tổ tiên để lại. Trải qua biết bao mùa mưa nắng, tường đã bong tróc, mái đã dột, từng thanh gỗ rung lắc, kẽo kẹt mỗi khi có người bước qua. Nhưng với ông Thuận, đó là mái ấm duy nhất mà ông cùng gia đình bám víu suốt bao năm qua.

Gia đình ông có 6 người, gồm 2 vợ chồng ông và con trai, con dâu và 2 đứa cháu nhỏ còn thơ dại. Bản thân ông Thuận và vợ đã già yếu, đau ốm quanh năm, không còn khả năng lao động.

Ngôi nhà của gia đình ông Bế Ích Thuận được làm từ những năm 1930, nay không đủ an toàn nhưng vẫn là nơi trú ngụ của 6 người cả người già và trẻ nhỏ (Ảnh: CTV).

Người con trai là trụ cột trong nhà, đi làm thuê điện nước khắp nơi nhưng thu nhập rất bấp bênh. Người con dâu ở nhà chăm con, làm nông để kiếm thêm từng bữa rau, hạt gạo. Cuộc sống của họ đơn sơ, chật vật, từng ngày trôi qua trong lo toan và thiếu thốn.

“Căn nhà này xuống cấp nghiêm trọng lắm rồi! Mùa mưa đến là cả nhà phải lo chống dột. Chúng tôi cũng rất sợ nhà sập, nhưng ước mơ có một mái nhà mới là rất xa vời”, ông Thuận rụt rè bày tỏ.

3. 40 năm gồng mình chăm con khuyết tật

Bà Bế Thị Loan (SN 1961, trú xóm 3 Bế Triều, thị trấn Nước Hai, huyện Hòa An), người phụ nữ khốn khổ, đơn thân nuôi con, đến nay vẫn phải gồng mình chăm con khuyết tật.

Bà Bế Thị Loan (SN 1961) bên căn nhà rách nát, xập xệ (Ảnh: CTV).

Bà Bế Thị Loan lập gia đình năm 1982 với ông Bế Ích Tuyên, bộ đội phục viên. Hai vợ chồng có 2 người con trai, sinh năm 1983 và 1985.

Tuy nhiên, con trai đầu không may mắn như những người bình thường khác, từ bé đã bị khuyết tật gù lưng, méo miệng, thính lực hạn chế, trái gió trở trời lại bị đau nhức khắp cơ thể.

Trong khi cả 2 vợ chồng đang nỗ lực cùng nhau tìm cách chạy chữa, chăm lo cho con thì ông Tuyên đột ngột qua đời vào năm 1988.

Mất đi người chồng trụ cột gia đình, cuộc sống vốn khó khăn lại thêm khó khăn, một mình bà Loan gắng gượng nuôi 2 con.

Niềm an ủi lớn đối với bà Loan là con trai sinh năm 1985 lớn lên mạnh khỏe, đã lập gia đình năm 2012, có cuộc sống riêng. Tuy nhiên, do anh này cũng khó khăn nên không giúp được mẹ và anh trai nhiều.

Hiện tại, người con trai cả khuyết tật chưa lập gia đình, đang sống cùng bà Loan trong căn nhà khung gỗ nhỏ, mái lợp ngói âm dương đã dột nhiều chỗ, vách tường đất đã bong tróc vài nơi.

Bà Loan hàng ngày trồng lúa, trồng rau trên mảnh ruộng, góc vườn để kiếm sống qua ngày, con trai thỉnh thoảng đi làm thuê nhưng sức khỏe yếu nên thường xuyên phải ở nhà nghỉ ngơi, thu nhập bấp bênh, không đảm bảo cuộc sống.

Hai mẹ con khốn khổ đang sống trong căn nhà xập xệ, rộng 56m2. Nhà mái lợp ngói âm dương, tường vách tre trát đất, hoành tre đã bị mục, nền láng xi măng đã bị hỏng, có nguy cơ bị đổ trong mùa mưa bão.

Căn nhà trát đất, nơi mẹ con bà Loan sống quá tạm bợ (Ảnh: CTV).

 “Căn nhà từ thời ông cha để lại làm từ những năm 1930. Giờ đây, nhà quá xuống cấp nhưng cũng hết cách vì sức khỏe ngày càng yếu, tiền ăn còn không đủ, con trai khuyết tật không làm được việc gì, ở nhà nhiều hơn ra ngoài”, bà Loan thở dài bộc bạch.

Đứng trước căn nhà đã xuống cấp, mẹ con bà Loan mong muốn được các cấp, các ngành, các nhà hảo tâm quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ gia đình xây dựng được căn nhà mới để ổn định cuộc sống.

4. Tai nạn nghiêm trọng khiến trụ cột gia đình trở thành người phụ thuộc

Ông Nông Văn Nó (SN 1964, trú xóm Pàn Kèng, xã Quang Trung) cũng nằm trong diện đặc biệt khó khăn, chính quyền huyện Hòa An gửi đề xuất mong bạn đọc báo Dân trí chung tay giúp đỡ.

Năm 2012, ông Nông Văn Nó bị tai nạn xe máy, vỡ xương chậu, gãy xương đùi trái nên sức khỏe suy yếu, việc đi lại dựa hết vào đôi nạng gỗ tự thiết kế. Hiện nay, ông Nó không thể làm được các công việc nặng, không tạo ra thu nhập, mọi việc phụ thuộc vợ, con.

Gia đình chỉ trông chờ rẫy ngô 2 vụ, làm thuê mướn tại địa phương, thuộc hộ nghèo có hoàn cảnh khó khăn nhiều năm nay.

Căn nhà gia đình đang ở đã dựng từ nhiều năm trước, nhà nền đất mái lợp fibro xi măng, tường bưng, cột kèo bằng gỗ tạp qua thời gian đã mối mọt, mưa gió dột không đảm bảo an toàn.

Vợ chồng ông Nông Văn Nó ở xóm Pàn Kèng, xã Quang Trung, huyện Hòa An (Ảnh: CTV).

5. Cảnh sống chật vật của 2 vợ chồng và 6 người con trong căn lều quây bạt

Gia đình anh Vương Văn Săng (SN 1983) thuộc diện hộ nghèo lâu năm tại xóm Cao Sơn, xã Dân Chủ, huyện Hòa An. Đây là địa bàn vùng cao đặc biệt khó khăn, nhiều đồi núi nhưng ít đất sản xuất.

Từ trung tâm xóm Cao Sơn, để đến được nhà anh Săng, phải đi bộ, leo núi 3km hết sức gian nan.

Gia đình anh Săng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, thiếu đất canh tác, thiếu lao động, đông người ăn theo, thu nhập chủ yếu từ trồng ngô, trợ cấp xã hội hàng tháng của 1 con dưới 3 tuổi, ngoài ra không có nguồn thu nhập nào khác.

Vợ chồng anh Săng rất khó khăn lại đông con (6 người con dưới 16 tuổi, vợ đang mang thai con thứ 7 được 6 tháng). Với mức thu nhập như hiện nay, gia đình không đủ khả năng tự xây dựng nhà ở. Vợ chồng anh Săng luôn mong mỏi được giúp sức để có 1 căn nhà chắc chắn, đảm bảo cuộc sống an toàn.

Hiện nay, gia đình phải ở trong căn nhà dột nát, rộng khoảng 30m², nền đất, khung gỗ tạp đã mục nát, tường quây bạt, mái lợp fibro xi măng, xuống cấp trầm trọng, không đủ che mưa, nắng, không đảm bảo an toàn.

Cán bộ địa phương cùng đoàn công tác tới thăm gia đình anh Săng nhưng chỉ có vợ và các con anh ở nhà (Ảnh: CTV).

Ông Luân Chiến Công, Chủ tịch UBND huyện Hòa An cho biết: “Trên địa bàn huyện, nhiều hộ gia đình còn ở nhà tạm, dột nát, mặc dù đã chăm chỉ làm ăn nhưng thiếu tư liệu sản xuất, trình độ dân trí còn hạn chế, sức khỏe không đảm bảo, khuyết tật, neo đơn...

Chính quyền địa phương rất mong nhận được sự giúp đỡ từ bạn đọc báo Dân trí, nhà hảo tâm để các hộ dân nêu trên có ngôi nhà vững chắc, che nắng, chắn mưa, để an tâm, an cư lạc nghiệp”.

Trong khuôn khổ giải pickleball "Dân trí 20 năm - Rực rỡ ngày mới" sắp diễn ra, quy tụ hơn 500 vận động viên tham dự, Ban tổ chức cho biết, toàn bộ lệ phí thu được từ các vận động viên (với mức 500.000 đồng/người), sẽ không dùng để trang trải chi phí tổ chức mà dành để hỗ trợ xây 5 ngôi nhà Nhân ái, giúp 5 hộ dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng.

Mỗi vận động viên đăng ký tham gia giải pickleball “Dân trí 20 năm – Rực rỡ ngày mới” là đang góp phần chung tay cùng dự án xây nhà Nhân ái, lan tỏa tinh thần nhân ái, nhân bản, nhân văn.

Người chơi có thể đăng ký tham gia giải Pickleball "Dân trí 20 năm - Rực rỡ ngày mới" tại https://dantri.com.vn/pickleball20nam/dangky